Toen mijn vader, toenmalig solo trombonist van het Residentie Orkest, een nieuwe trombone bij muziekhandel Hakkert in Rotterdam ging kopen. Ik was toen al 15 jaar en had tot dat moment geen interesse in trombones en zeker niet in klassieke muziek. Ik luisterde liever naar de Beatles en de Rolling Stones. Mijn vader verraste mij door “Yesterday” van de Beatles op zijn trombone te spelen. De ruimte die Hakkert toen beschikbaar had om instrumenten uit te proberen had een heel mooie akoestiek en ik was totaal verbaasd hoe fraai “Yesterday” op trombone klonk. Dat wilde ik ook leren en zo is het gekomen!

Heb je altijd al bas trombone gespeeld? Zo niet, op welk instrument ben je dan begonnen, wanneer ben je overgestapt en waarom?

Neen, ik ben op de tenor trombone begonnen en had in het begin zelfs helemaal geen interesse in de bas trombone. Bas trombone was in Nederland nog niet echt geaccepteerd en je kon toen nog geen bas trombone aan het conservatorium studeren. Ik was 19 jaar toen ik als leerling-muzikant bij de radio werd aangenomen. Na één jaar in alle radio orkesten te hebben gespeeld kwam de bas trombone plek in het RFO vrij. Ik won het proefspel en heb sinds die dag geen tenor trombone meer gespeeld. Ik ben daar overigens sinds december 2003 weer stiekem mee begonnen en heb momenteel een juweel van een Thein tenor trombone thuis staan.

Kun je kort je muzikale loopbaan beschrijven?

Speelde meer dan 15 jaar in het Nederlands Blazers Ensemble en 12 jaar in het Dutch Brass Sextet
Speel nog steeds in het Dutch Jazz Orchestra
Gaf les aan het Zwols Conservatorium, Hilversums Conservatorium, Sweelinck Conservatorium en ben momenteel verbonden aan het Rotterdams Conservatorium en het Royal Northern College of Music in Manchester.

Heb je ook aan concoursen meegedaan?

Neen, in mijn tijd waren er geen concoursen voor bas trombone en ik was ook niet zo solistisch ingesteld.

Wie waren en zijn je grote voorbeelden op muzikaal gebied? Uiteraard hoeven dit niet perse trombonisten te zijn.

Placido Domingo, Paco de Lucia, El Camaron de la Isla, Frank Sinatra en Maurice Andre.

Welke trombonisten hebben jou het meest beïnvloed in je spel?

Mijn vader Piet van Dijk, Urbie Green, Jeff Reynolds en Alain Trudel.

Wat is je ultieme droom op trombone gebied?

Dat is een moeilijke vraag. Er zijn best al veel dromen uitgekomen maar er blijft altijd wel iets te dromen over. Eén van mijn dromen is om constant op het door mij hoogst bereikte speel-niveau te kunnen spelen. Helaas zal dat wel nooit lukken.

Welke lesmethodes zijn volgens jou het meest geschikt voor trombonisten?

Ik denk niet dat er één methode is die voor iedere student geschikt is. Het is aan de docent om een goede keuze te maken aangepast aan de student.
Ik werk zelf graag met methodes als:
- Kopprasch
- Blume
- Remington
- Kleinhammer
- Faulise
- Ostrander
aangevuld met eigen materiaal (komt dit jaar uit in boekvorm) en verschillende etude boeken.

Wat is je favoriete solostuk voor bastrombone en tenortrombone?

Om de waarheid te zeggen ben ik niet zo gecharmeerd van ons solo-repertoire maar als ik dan toch een keus moet maken denk ik aan:
1. Ballade van Eric Ewazen voor bas trombone en strijkorkest.
2. Sonatine van Casterede (schitterend tweede deel)

Wie zijn in jouw ogen de beste pedagogen van het verleden en het heden?

Uit het verleden denk ik aan pedagogen als Kleinhammer, Jacobs en Remington in de USA. Voor mij persoonlijk is het Jeff Reynolds geweest. In Nederland denk ik dat Gerard Velthuizen en Sjaak Banens, ieder op zijn eigen manier, het meest aan de weg hebben getimmerd.
Vandaag de dag denk ik dat internationaal Joe Alessi één van de absolute allround toppers is.
In Nederland kan je niet echt om de trombone-school in Rotterdam heen. George Wiegel, Pierre Volders, Jörgen van Rijen, Bart van Lier en ondergetekende vormen een pedagogisch interessant team met in het recente verleden klinkende resultaten.

Je hebt in de loop van de jaren veel masterclasses gegeven zowel in Nederland als het buitenland. Welke masterclass is je in het bijzonder bijgebleven en waarom?

Mijn laatste 12 dagen durende klas in Korea heb ik als zeer bijzonder ervaren. Een soort zomercurses-achtige masterclass waar ik met 40 studenten en 8 docenten mocht werken. Een compleet andere cultuur met in het begin veel afstand die in deze 12 dagen volledig verdween. Grote discipline en toewijding met aan het eind zeer bijzondere resultaten.

Welk onderdeel van je vak vind je het leukst? Solospelen, lesgeven, kamermuziek of orkestspel?

Orkestspel komt zeker op de eerste plaats. Iets wat na 30 jaar nog steeds niet verveelt. In een sectie als die van het RPhO beleef ik daar nog altijd veel plezier aan.

Je hebt ook regelmatig in de jazz scène meegespeeld. Waar ligt je grootste liefde nu eigenlijk, in de jazz of op klassiek gebied?

Klassiek met stip! De diversiteit en met name de emotionaliteit in klassieke muziek geeft mij zoveel plezier. Op de tweede plaats komt niet Jazz maar Flamenco, mijn grote liefde. Jazz staat hoog op het lijstje maar dan met name om het te spelen. Lekker swingen in een Big Band vind ik echt te gek.

In het uitvoerende gedeelte van je vak komt er vaak stress om de hoek kijken. Hoe ga je daarmee om en in welke mate beïnvloedt het je optreden?

Ik denk dat stress bij het vak hoort en ik heb er dan ook altijd last van gehad. Vroeger had ik wel regelmatig last van stress voor een bepaalde partij of solo. Dat is eigenlijk wel grotendeels verdwenen maar helaas is daar een andere stress voor in de plaats gekomen. Persoonlijk heb ik nu meer last van een soort van angst om onwel te worden op het podium. Iets wat mij een paar jaar geleden is overkomen en wat zich zo nu en dan weer openbaart.
Doormiddel van meditaties en andere ontspanning oefeningen lukt het mij aardig om stabieler te zijn. Stress is iets waar men in het algemeen liever niet over praat en persoonlijk vind ik dat er tijdens de studie veel te weinig aandacht aan wordt besteed. Ik loop nu tegen de 50 en zie veel collega’s om mij heen in de problemen raken. Velen durven er eigenlijk niet over te praten. Ik probeer dit probleem zo open mogelijk te benaderen en praat er regelmatig over met anderen en dat helpt veel beter dan het te verbergen.

Kun je het hoogtepunt en het dieptepunt in je carrière noemen?

Mijn carrière-hoogtepunt was het krijgen van de 2003 ITA Award. Deze erkenning op internationaal niveau heb ik als heel bijzonder ervaren.
Het dieptepunt was mijn 8 minuten durende proefspel voor de bas trombone plaats in het KCO. De hoge verwachting die iedereen had was een te zware last op mijn schouders. Om dan na 20 jaar achter een scherm een proefspel te moeten spelen zorgde voor een volledige blokkade. Jammer maar 2 jaar na het proefspel kwam de vraag vanuit Rotterdam om daar de sectie te komen versterken. Nu speel ik alweer 6 jaar met veel plezier met een aantal jonge collega’s op trombone en mijn beste vriend Hendrik Jan Renes op tuba. Een topjob!

Hoe studeer je nu, maak je veel uren of werk je veelal op routine? Of bestaat dat niet?

Ik studeer erg onregelmatig, vaak niet meer dan één uurtje per dag en er zit in mijn spel zeker een vorm van routine. Routine bestaat zeer zeker maar ik probeer daar niet alleen op te spelen. Liever probeer ik mij nog steeds te verbeteren. Elke noot die ik speel beleef ik zo intens als mogelijk om daar dan iets van te leren. Ik ben er van overtuigd dat het niet de kwantiteit maar de kwaliteit van studeren is die snel resultaat opleverd.

Er komt een moment dat je gaat besluiten te stoppen met trombonespelen, hopelijk nog heel ver weg, maar heb je daar wel eens over nagedacht?

Ja, en ik denk dat ik mij prima ga vermaken. Mijn vrouw Aaltje en ik houden erg veel van reizen en hopen dan ook regelmatig een reisje te kunnen maken. Ik hoop nog wat van mijn opgedane ervaring te kunnen vetileren in wat voor vorm dan ook. Mijn gitaar zal meer bespeeld worden en ik zal mij weer meer op het potloodtekenen toeleggen.

Welke websites op trombonegebied, buiten www.trombones.nl en je eigen site www.basstrombone.nl natuurlijk, vind jij het interessantst?

http://www.trombone.org van de Online Trombone Journal vind ik een absolute kanjer. Een prima Forum en veel naslagwerk voorhanden.

Erg bedankt en nog heel veel plezier bij het uitoefenen van je bijzondere vak! Heb je tot slot nog een tip, die we allemaal kunnen meenemen?

Trombone is vooral een ensemble instrument. Zorg dat je je sociaal opsteld en met je collega’s kunt samenwerken. Sta open voor de mening van anderen en je zult het meest leren en plezier beleven aan dat prachtige muziekinstrument.

Hieronder volgen een aantal vragen van bezoekers van trombones.nl!

Beste Ben, ik weet dat je veel doet voor thein instrumenten, maar wat vind je van Edwards bastrombones (b454)?

Edwards bas trombones zijn prima instrumenten met veel extra opties. Dit maakt het mogelijk om een behoorlijk eigen custom instrument samen te stellen. Ik heb op aardig wat Edwards bas trombones gespeeld en zou daar zeker op uit de voeten kunnen. Ze spreken makkelijk aan in alle registers en de intonatie is ook prima. De klank vind ik wat eenzijdig en niet vocaal genoeg. Ik kan er niet mijn eigen muzikale gevoel in kwijt. Het is als of het instrument de klank bepaalt en niet ik. Dit kan ik wel op mij Thein bas trombone en dat is voor mij van essentieel belang.

Hoe zie jij de rol van de trombone - en in het bijzonder van de bastrombone - in het orkest en wat doe je om die rol in te vullen???

Meestal als een onderdeel van het grote geheel maar toch wel vaak als de bekende krenten in de pap. Bas trombone probeer ik altijd te zien als lage trombone en niet als vervanger van de tuba. Heel vaak is mijn functie gelijk aan die van de tenor trombones en ik wil dan ook niet te anders klinken dan de tenor trombones. Samen met de tuba probeer ik een nieuwe samenklank te produceren: de tuba voor de bodem en de bas trombone voor de top van het geluid. Ooit heeft Michel Becquet mij het Piramide sound-concept uitgelegd en dat hanter ik nog altijd. Breed van onderen en opbouwend naar slank van boven en je hebt een schitterende sectie sound.
Als ik een solo trekje heb probeer ik dat zo vocaal mogelijk te benaderen. Een beetje vibrato en frasering kan echt helpen om van die paar noten toch iets bijzonders te maken.

Van wie in het orkest en/of 'op de bok' heb je het meeste kunnen leren?

In mijn begin jaren waren dat met name de toenmalige solo trompet van het RFO, Willem vd Vliet en de althoboiste Mirjam Hannecart.
Sinds ik met Valery Gergiev heb gewerkt staat hij met stip op de bok als grote inspiratie bron! Soms over de grens maar altijd interessant en vol emotie en energie!

De uitvoering van De Alpensymphonie van Strauss door het KCO kon maandag 8 december helaas niet doorgaan. Kunnen we binnenkort een uitvoering van het Rotterdams Philharmonisch verwachten?

Staat zeker op mijn verlanglijstje. Ik heb de contrabas trombone partij al eens als replacant in het RPhO mogen vertolken maar zou dat graag eens over doen met de huidige sectie. Ik heb hem nog niet op de lijst zien staan maar wie weet?

Als beroeps muzikant dien je diverse muziekstijlen te beheersen. Een symfonie van Brückner vereist een andere aanpak dan eentje van Beethoven of Schumann. Ben van Dijk speelt echter ook erg graag in Big Bands en jazz muziek. Is "lichte muziek" slechts een andere speelstijl of past u meer aan om deze muziek tot zijn recht te laten komen?

Een kleine aanpassing in instrumentarium helpt om iets aan de sound te veranderen. Ik gebruik voor de Big Band een kleinere beker die dat wat meer directe klank idee kan realiseren. Verder is met name de manier van spelen, de articulatie, timing en manier van de toon aan houden verschillend. Ik moet eerlijk bekennen dat ik er zelf niet zo over na denk en het gewoon laat gebeuren. Ik heb altijd erg veel naar beide stijlen muziek geluisterd en ga dan ook grotendeels af op mijn gevoel.

Veel Nederlandse muzikanten hebben hun eerste muzikale stappen gezet in een lokale fanfare of harmonie. Hebt u daar zelf ook nog enige roots in?

Zoals al eerder vermeld ben ik begonnen in een harmonie orkest en heb daar zeker veel geleerd. Ik ben wel vrij snel overgestapt naar een jeugd symfonie orkest en de nodige amateur Big Bands.

Vorig jaar heeft Fanfare Eensgezindheid uit Maasbracht-Beek het Koninginnedag concert verzorgd. Dit concert wordt normaal gesproken verzorgd door een van de grote orkesten in Nederland. Wat vindt u van een dergelijk initiatief?

Prima als het maar op een hoog muzikaal niveau gebeurt. Verder hoop ik dat dit niet zal leiden tot te weinig werk voor professionele ensembles. Er gaat al zoveel werkgelegenheid verloren in onze beroepsgroep dat dat niet de bedoeling kan zijn.

Copyright © trombones.nl, Alle Rechten Voorbehouden.